Beslagvrije voet te laag voor dak- en thuislozen
Voor mensen met een briefadres geldt sinds 1 januari 2021 een lagere beslagvrije voet. Door inzage te geven in de leefsituatie en inkomsten van de dak- en thuisloze, kan de dak- en thuisloze in aanmerking komen voor de ‘normale beslagvrije voet’. Hierdoor blijft er maandelijks meer geld over om van te leven. Helaas leidt dit in de praktijk tot veel onduidelijkheid. In dit artikel proberen wij dit te verduidelijken.
Geen vast woonadres voor dak- en thuislozen
Voor mensen zonder een vast woonadres in Nederland geldt een afwijkende beslagvrije voet. Dit geldt in de volgende situaties:
- De persoon staat in de Basisregistratie Personen (BRP) geregistreerd als ”vertrokken onbekend waarheen”;
- De persoon heeft een briefadres (dak- en thuislozen);
- De persoon heeft een vaste woon- of verblijfplaats buiten Nederland.
In deze gevallen bedraagt de beslagvrije voet € 729,76 (per 1 januari 2021, 47,5% van de echtparennorm).
Lagere uitkering voor dak- en thuislozen
Indien een dak- en thuisloze een bijstandsuitkering ontvangt, dan zal deze uitkering zijn afgestemd op de lagere bestaanskosten. De uitkering bedraagt € 921,81 in plaats van € 1.075,44. Ter illustratie: een deurwaarder heeft beslag gelegd op de uitkering en er valt maandelijks € 191,81 onder het beslag:
”Met ingang van 1 mei 2021 wordt aan deurwaarderskantoor X maandelijks een bedrag van € 191,81 overgemaakt. De beslagvrije voet is door de beslaglegger vastgesteld op € 730,00 per maand. De netto-uitkering bedraagt op dit moment € 921,81 inclusief vakantiegeld per maand. Berekening: € 921,81 – € 730,00 – € 191,81.”
Op basis van artikel art. 475e Rv kan de dak- en thuisloze aanspraak maken op de ‘normale beslagvrije voet’ als hij inzicht geeft in zijn leefsituatie en inkomsten. In het hierboven vermelde voorbeeld komt dit neer op een afdracht van € 46,09 (= 5% van de uitkering) in plaats van € 191,81 per maand aan deurwaarder X. De inkomsten bij een dak- en thuisloze zijn doorgaans wel duidelijk. De deurwaarder heeft inzage in de polis administratie en voor beslag op een bijstandsuitkering geldt dat de gemeente zicht heeft op het totale inkomen van de dak- en thuisloze. Om voor een hogere beslagvrije voet in aanmerking te komen dient de dak- en thuisloze inzage te geven in zijn leefsituatie.
Inzage in leefsituatie van de dak- en thuisloze
In de wet (art. 475ab lid 1 jo. art. 475da lid 1 Rv ) wordt onder het begrip ‘leefsituatie’ het volgende verstaan:
• alleenstaand, geen kinderen jonger dan 18 jaar;
• alleenstaand met één of meer kinderen jonger dan 18 jaar;
• gehuwd, geen kinderen jonger dan 18 jaar;
• gehuwd met één of meer kinderen jonger dan 18 jaar.
Bij de beoordeling van de leefsituatie wordt dus niet gekeken naar het al dan niet hebben van woonkosten, maar wel naar het al dan niet hebben van een echtgenoot, partner en/of minderjarige kinderen. Indien de dak- en thuisloze een briefadres heeft, kan niet uit de BRP worden opgemaakt of een echtgenoot of minderjarige kinderen op hetzelfde adres verblijven. Juist deze informatie is van belang om de beslagvrije voet correct te kunnen vaststellen.
Wat kan een dak- en thuisloze het beste doen?
De dak- en thuisloze kan in een brief aan de deurwaarder inzicht geven in zijn leefsituatie en inkomen. Indien de dak- en thuisloze alleenstaand, alleenstaande ouder, gehuwd zonder of met kinderen is, dan dient de dak- of thuisloze dit zo concreet mogelijk (met adresgegevens) bij de deurwaarder aan te geven waar hij verblijft. Denk hierbij bijvoorbeeld aan de crisisopvang, de nachtopvang en deels op straat of zo nu en dan bij familie of vrienden. Deze informatie moet uiterlijk binnen vier weken na het ontvangen van de brief van de deurwaarder inzake de hoogte van de beslagvrije voet worden verstrekt. De beslagvrije voet dient vanaf dat moment met terugwerkende kracht te worden verhoogd.
Indien de betreffende deurwaarder niet bereid is de beslagvrije voet te verhogen tot een normale beslagvrije voet wegens het niet hebben van inzage in de woonkosten, dan kan er een klacht worden ingediend en/of een executiegeschil worden gestart. Klik hier voor een voorbeeld klachtbrief. Een executiegeschil kan worden gestart door een advocaat in te schakelen. De kosten hiervan worden door de overheid gefinancierd. Voor de eigen bijdrage van de advocaatkosten is bijzondere bijstand bij de gemeente waar de dak- en thuisloze ingeschreven staat mogelijk.
Contact
Bent u dak- en thuisloos en ligt er beslag op uw inkomen? Of kent u iemand bij wie dit het geval is. Neem dan vrijblijvend contact met ons op voor meer informatie en/of om de mogelijkheden te bespreken.